خواجوی کرمانی در آثارش

author

  • محمود عابدی استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت معلم تهران
Abstract:

خواجو، شاعر معروف قرن هشتم، از خواجگان کرمان است و تخلص او،«خواجو» از همین نسبت گرفته شده است. وی از جوانی با نقاشی، نخلبندی و موسیقی آشنایی جدی داشته است. رابطه او با مشایخ کازرون باید با رابطه خاندان اینجو با آنان مطالعه شود. شعر صوفیانه او از جوهره تصوف کم بهره است و از سطح آشنایی و الفت با معارف صوفیه نمی‌گذرد. همای و همایون او علاوه بر آن که با خسرو و شیرین نظامی و ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی پیوندهایی دارد،ِ با ورقه و گلشاه عیوقی نیز دارای مشترکاتی است. خواجو از نخستین گویندگانی است که با تضمین شعر دیگران نوعی تخمیس ساخته است. او از معروفترین پیروان نظامی است، و آخرین منظومه‌اش، گوهرنامه، نشان می‌دهد که با آثار امیر خسرو دهلوی هم آشنایی داشته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بازتاب اسطوره در استغاثه های خواجوی کرمانی

انسان از ابتدای خلقت خود با سؤالات و کنجکاوی­ های فراوانی روبه رو بوده است و همه چیز زندگی برای او جزء ابهامات به شمار می­رفت. اطلاعات ناکافی که بشر از ابتدای آفرینش از دنیای پیرامون خود داشت، ناخودآگاه او را به سمتی می­ کشاند که به بسیاری از عناصر طبیعی و غیر طبیعی جنبه ­ی بزرگی و شکو ه می یخشید؛ یا آنها را به خدایی بر می ­گزید و از بیم اتفاقات پیرامون به آنها پناه می­برد؛ یا آنکه در حین ن...

full text

بازتاب باورهای نجومی در خمسۀ خواجوی کرمانی

ایرانیان در گذشته، مانند بیشتر اقوام، خورشید و اختران را با تأمل و اندیشه می‌نگریستند. به این علت، دربارۀ آسمان ـ که بخشی از فرهنگ و اساطیررا تشکیل می‌دهد ـ باورها و تفکراتی به ادبیات راه پیدا کرد و ادیبان فارسی‌زبان کم‌وبیش با علم نجوم آشنا شدند و اصطلاحات و تعبیرهای این دانش را وارد شعر و نثر کردند، تا جایی که نام ستارگان، سیارات، صورت‌های فلکی، ... وگرایش‌های ذهنی عامه دربارۀ آنها، سراسر ادب...

full text

راه کمال در سخن خواجوی کرمانی

درک و استخراج معانی و مفاهیم بلند از سخن عارفان سخنور کار ساده ای نیست. زیرا اگر به مثل معنی نهفته در سخن همچون بوی یوسف در پیرهن است و به قول حکیم سنایی: گرچه نقش سخن نه از سخن است بوی یوسف درون پیرهن است برای کشف مفاهیم نهفته در سخن هر سخنوری، و یا به عبارت دیگر برای روشن کردن و تقریر اندیشه های بلند صاحبان علم و معرفت که اغلب سخن در پرده گفته و دُرِّ معنی را یا به زبان شعر و رمز سفته و یا مختصر...

full text

بازتاب شعر جاهلی در شعر خواجوی کرمانی

اقتباس از شعر جاهلی، محدود به پارسی سرایان قرن­های چهارم و پنجم نمی‌شود، بلکه شاعران قرن­های ششم و هفتم و بعد از آن نیز، با تغییر رویکرد، به بهره­گیری از آن پرداخته­اند. خواجوی کرمانی، شاعر مشهور قرن هشتم، با دو رویکرد متفاوت به تأثیرپذیری از شعر جاهلی پرداخته­است؛ اول اینکه وی در زمینه‌ی ایستادن وگریستن براطلال و دمن، خطاب به ساربان، وصف سفر، و به ویژه، بیان فراق و غم هجران در کوچ یاران، با رو...

full text

بازتاب اسطوره در استغاثه های خواجوی کرمانی

انسان از ابتدای خلقت خود با سؤالات و کنجکاوی­ های فراوانی روبه رو بوده است و همه چیز زندگی برای او جزء ابهامات به شمار می­رفت. اطلاعات ناکافی که بشر از ابتدای آفرینش از دنیای پیرامون خود داشت، ناخودآگاه او را به سمتی می­ کشاند که به بسیاری از عناصر طبیعی و غیر طبیعی جنبه ­ی بزرگی و شکو ه می یخشید؛ یا آنها را به خدایی بر می ­گزید و از بیم اتفاقات پیرامون به آنها پناه می­برد؛ یا آنکه در حین نیایش...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 2

pages  31- 46

publication date 2007-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023